Creatinekinase: verschil tussen versies
(→Referentiewaarden) |
k (16 revisions) |
||
| (11 tussenliggende revisies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | + | {{analyte | |
| + | |descr_nl = Creatinekinase | ||
| + | |syn = CK, CPK, Creatinefosfokinase | ||
| + | |loinc = 2157-6 | ||
| + | |analyte_code = CK | ||
| + | |request_code = 2100 | ||
| + | |cat = Biochemie | ||
| + | |subcat = Spier | ||
| + | |sample_type = Serum (Heparine) | ||
| + | |sample_type_link= Serum | ||
| + | |sample_volume = 250 µL (0.25 mL) serum/plasma | ||
| + | |method = Fotometrisch kinetisch | ||
| + | |freq = ma-za | ||
| + | |delay = zelfde dag | ||
| + | |unit = IU/L | ||
| + | |alt_unit = | ||
| + | |conv = | ||
| + | |}} | ||
| + | {{dog}}{{cat}}{{horse}}{{cattle}} | ||
| − | Spierzwakte zonder ataxie | + | ==Indicaties== |
| + | *Spieraantasting | ||
| + | *Spierzwakte zonder ataxie | ||
| + | *Veralgemeende spieratrofie | ||
| − | + | ==Staalname== | |
| + | {{serum}} | ||
| + | *Bij voorkeur: [[serum]] | ||
| + | *Alternatief: [[heparine|Li-Heparine plasma]] | ||
| + | |||
| + | *[[Hemolyse]] vermijden | ||
| + | *Belastingsproef paard: basaal staalname, 15min draf of galop, volgende staalname op 30 of 60min, derde staal na 24uur. | ||
| + | |||
| + | ===Stabiliteit=== | ||
| + | *2d bij 15-25 °C | ||
| + | *7d bij 2-8 °C | ||
| + | *4w bij (-15)-(-25) °C | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Referentie-interval== | ==Referentie-interval== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| Regel 28: | Regel 43: | ||
! Hoog | ! Hoog | ||
! Eenheid | ! Eenheid | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
|- | |- | ||
! Hond | ! Hond | ||
| − | | | + | | |
| <90 | | <90 | ||
| IU/L | | IU/L | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
|- | |- | ||
! Kat | ! Kat | ||
| Regel 46: | Regel 53: | ||
| <130 | | <130 | ||
| IU/L | | IU/L | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
|- | |- | ||
! Paard | ! Paard | ||
| | | | ||
| − | | < | + | | <500 |
| IU/L | | IU/L | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
|} | |} | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Interpretatie == | == Interpretatie == | ||
| Regel 72: | Regel 65: | ||
Zeer gevoelig indicator voor spiercelbeschadiging. Zo gevoelig dat enkel hoge tot zeer hoge waarden klinisch relevant zijn. Milde stijging is meestal te wijten aan spierarbeid, intramusculaire injectie, langdurige decubitus, operatie, spierbioptie ed. Bij paarden gaat transport gepaard met een verhoging. | Zeer gevoelig indicator voor spiercelbeschadiging. Zo gevoelig dat enkel hoge tot zeer hoge waarden klinisch relevant zijn. Milde stijging is meestal te wijten aan spierarbeid, intramusculaire injectie, langdurige decubitus, operatie, spierbioptie ed. Bij paarden gaat transport gepaard met een verhoging. | ||
| − | Door de lage | + | Door de lage CK concentratie en de relatief kleine spiermassa van katten is een milde verhoging bij deze dieren diagnostisch significant voor spierafbraak en geeft een biochemisch beeld van de voedingstoestand. |
'''Specificiteit''' | '''Specificiteit''' | ||
| − | CPK komt alleen vrij bij myonecrose, hoewel het soms verhoogt bij zuiver neurologische aandoeningen (bv polioencephalopathie) evenals CZSstoornissen waarbij de motorische functie betrokken is en waarschijnlijk het resultaat van spierischemie, convulsies en/of langdurige decubitus. De grootste afwijkingen worden nochtans gezien bij myopathieën met uitgebreide myonecrose. Als er vnl. sprake is van degeneratie zal | + | CPK komt alleen vrij bij myonecrose, hoewel het soms verhoogt bij zuiver neurologische aandoeningen (bv polioencephalopathie) evenals CZSstoornissen waarbij de motorische functie betrokken is en waarschijnlijk het resultaat van spierischemie, convulsies en/of langdurige decubitus. De grootste afwijkingen worden nochtans gezien bij myopathieën met uitgebreide myonecrose. Als er vnl. sprake is van degeneratie zal CK slechts mild of niet gestegen zijn. |
Bij myocardaandoeningen is er slechts een matige stijging daar de hartmassa slechts beperkt is. | Bij myocardaandoeningen is er slechts een matige stijging daar de hartmassa slechts beperkt is. | ||
| Regel 82: | Regel 75: | ||
De verhoging treedt onmiddellijk op na myonecrose (na enkele uren met een max na 6-12u) , de halfwaardetijd is echter kort (2u), zodat wanneer de necrotische episode ophoudt waarden ook snel weer normaliseren (binnen 24-48u). Persisterend hoge waarden suggeren dus voortschrijdende necrose. | De verhoging treedt onmiddellijk op na myonecrose (na enkele uren met een max na 6-12u) , de halfwaardetijd is echter kort (2u), zodat wanneer de necrotische episode ophoudt waarden ook snel weer normaliseren (binnen 24-48u). Persisterend hoge waarden suggeren dus voortschrijdende necrose. | ||
| − | AST < ALT samen met verhoogd | + | [[AST]] < [[ALT]] samen met verhoogd CK is een sterk bewijs voor spiertrauma. |
| − | Hoe hoger het | + | Hoe hoger het CK, hoe meer spierweefsel werd beschadigd. Het heeft echter een korte halfwaardetijd zodat het vlug terug normaliseert. |
| − | Door de lage | + | Door de lage CK concentratie en de relatief kleine spiermassa is een milde verhoging bij katten diagnostisch significant voor spierafbraak en geeft een biochemisch beeld van de voedingstoestand. |
Laat toe te differentiëren tussen myo- en hemoglobinurie. Bij myoglobinurie is tevens het CPK verhoogd, bij hemoglobinurie niet of pas laattijdig. | Laat toe te differentiëren tussen myo- en hemoglobinurie. Bij myoglobinurie is tevens het CPK verhoogd, bij hemoglobinurie niet of pas laattijdig. | ||
| Regel 91: | Regel 84: | ||
Bij sommige neurologische aandoeningen wordt een verhoogde serum CPK gemeten; dit is echter niet te wijten aan CPK uit zenuwweefsel maar het resultaat van spierischemie, convulsies en langdurige decubitus. | Bij sommige neurologische aandoeningen wordt een verhoogde serum CPK gemeten; dit is echter niet te wijten aan CPK uit zenuwweefsel maar het resultaat van spierischemie, convulsies en langdurige decubitus. | ||
| + | ==Referenties== | ||
| + | {{Reflist}} | ||
| + | ==Links== | ||
| + | *[[CSV Creatinekinase|Creatinekinase in cerebrospinaalvocht]] | ||
| + | *[[wikipedia:Creatine kinase|Wikipedia]] | ||
[[Category:LabWijzer]] | [[Category:LabWijzer]] | ||
| + | [[Category:Enzymes]] | ||
Huidige versie van 22 jan 2014 om 14:13
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
Inhoud
Indicaties
- Spieraantasting
- Spierzwakte zonder ataxie
- Veralgemeende spieratrofie
Staalname
- Bij voorkeur: serum
- Alternatief: Li-Heparine plasma
- Hemolyse vermijden
- Belastingsproef paard: basaal staalname, 15min draf of galop, volgende staalname op 30 of 60min, derde staal na 24uur.
Stabiliteit
- 2d bij 15-25 °C
- 7d bij 2-8 °C
- 4w bij (-15)-(-25) °C
Referentie-interval
| Laag | Hoog | Eenheid | |
|---|---|---|---|
| Hond | <90 | IU/L | |
| Kat | <130 | IU/L | |
| Paard | <500 | IU/L |
Interpretatie
Gevoeligheid
Zeer gevoelig indicator voor spiercelbeschadiging. Zo gevoelig dat enkel hoge tot zeer hoge waarden klinisch relevant zijn. Milde stijging is meestal te wijten aan spierarbeid, intramusculaire injectie, langdurige decubitus, operatie, spierbioptie ed. Bij paarden gaat transport gepaard met een verhoging.
Door de lage CK concentratie en de relatief kleine spiermassa van katten is een milde verhoging bij deze dieren diagnostisch significant voor spierafbraak en geeft een biochemisch beeld van de voedingstoestand.
Specificiteit
CPK komt alleen vrij bij myonecrose, hoewel het soms verhoogt bij zuiver neurologische aandoeningen (bv polioencephalopathie) evenals CZSstoornissen waarbij de motorische functie betrokken is en waarschijnlijk het resultaat van spierischemie, convulsies en/of langdurige decubitus. De grootste afwijkingen worden nochtans gezien bij myopathieën met uitgebreide myonecrose. Als er vnl. sprake is van degeneratie zal CK slechts mild of niet gestegen zijn. Bij myocardaandoeningen is er slechts een matige stijging daar de hartmassa slechts beperkt is.
Kinetiek
De verhoging treedt onmiddellijk op na myonecrose (na enkele uren met een max na 6-12u) , de halfwaardetijd is echter kort (2u), zodat wanneer de necrotische episode ophoudt waarden ook snel weer normaliseren (binnen 24-48u). Persisterend hoge waarden suggeren dus voortschrijdende necrose. AST < ALT samen met verhoogd CK is een sterk bewijs voor spiertrauma. Hoe hoger het CK, hoe meer spierweefsel werd beschadigd. Het heeft echter een korte halfwaardetijd zodat het vlug terug normaliseert.
Door de lage CK concentratie en de relatief kleine spiermassa is een milde verhoging bij katten diagnostisch significant voor spierafbraak en geeft een biochemisch beeld van de voedingstoestand.
Laat toe te differentiëren tussen myo- en hemoglobinurie. Bij myoglobinurie is tevens het CPK verhoogd, bij hemoglobinurie niet of pas laattijdig.
Bij sommige neurologische aandoeningen wordt een verhoogde serum CPK gemeten; dit is echter niet te wijten aan CPK uit zenuwweefsel maar het resultaat van spierischemie, convulsies en langdurige decubitus.
