Leishmaniase (hond): verschil tussen versies
Uit wikilab
(→=Aspecifiek) |
(→Specifiek) |
||
| (12 tussenliggende revisies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{dog}} | {{dog}} | ||
| − | Leishmania is een genus van | + | Leishmania is een genus van trypanosomatide protozoa, veroorzaker van de ziekte Leishmaniase vooral bij honden en de mens. L. infantum wordt verspreidt door zandvliegen van het genus [[wikipedia:Phlebotomus|Phlebotoma]] in de Oude Wereld, en L. chagasi door het genus [[wikipedia:Lutzomyia|Lutzomyia]] in de Nieuwe Wereld. |
==De parasiet== | ==De parasiet== | ||
===Levenscyclus=== | ===Levenscyclus=== | ||
| + | Gastheren | ||
| + | *Mens, hond, knaagdieren | ||
| + | *Katten bezitten een tamelijk sterke natuurlijke resistentie. Klinische gevallen met een gelijkaardig verloop aan caniene leishmaniase zijn bekend maar in veel mindere maten en vooral beperkt tot de huidvorm. <ref>{{#pmid:15305717}}</ref>. | ||
| + | *Accidenteel: herkauwers, paard, ezels | ||
| + | |||
| + | |||
Vrouwelijke zandvliegen infecteren zich tijdens een bloedmaaltijd met amastigoten die zich na 7-14d bij een temperatuur >18°C delen en ontwikkelen tot promastigoten. | Vrouwelijke zandvliegen infecteren zich tijdens een bloedmaaltijd met amastigoten die zich na 7-14d bij een temperatuur >18°C delen en ontwikkelen tot promastigoten. | ||
Gastheren worden geïnfecteerd door een steek van een geïnfecteerde vrouwelijke zandvlieg. De promastigoten worden gefagocyteerd of invaderen actief macrofagen en granulocyten waarin ze zich delen en ontwikkelen tot amastigoten die op hun beurt vrijkomen en opnieuw cellen infecteren. | Gastheren worden geïnfecteerd door een steek van een geïnfecteerde vrouwelijke zandvlieg. De promastigoten worden gefagocyteerd of invaderen actief macrofagen en granulocyten waarin ze zich delen en ontwikkelen tot amastigoten die op hun beurt vrijkomen en opnieuw cellen infecteren. | ||
| Regel 14: | Regel 20: | ||
* Directe venerische transmissie werd beschreven <ref name=turchetti>{{#pmid: 24727504}}</ref> <ref>{{#pmid:19046812}}</ref><ref>{{#pmid:15275299}}</ref> | * Directe venerische transmissie werd beschreven <ref name=turchetti>{{#pmid: 24727504}}</ref> <ref>{{#pmid:19046812}}</ref><ref>{{#pmid:15275299}}</ref> | ||
* Verticale transmissie in-utero <ref name=turchetti/> | * Verticale transmissie in-utero <ref name=turchetti/> | ||
| − | + | [[File:Leishmania_europe.png|200px|Verspreiding van Leishmania spp. in Europa]] | |
| − | [[File:Parasite130072-fig1_Map_of_cutaneous_leishmaniasis_in_North_Africa.tif|500px| | + | [[File:Parasite130072-fig1_Map_of_cutaneous_leishmaniasis_in_North_Africa.tif|500px|Verspreiding van Leishmania spp. in Noord-Afrika]] |
==De ziekte== | ==De ziekte== | ||
| Regel 25: | Regel 31: | ||
Symptomen | Symptomen | ||
* Vaak geen | * Vaak geen | ||
| − | * Huidletsels waar de Phlebotomen gestoken hebben: oorschelpen, neus en abdomen. Kleine papillaire ulcera, vaak zelflimiterend. | + | * Huidletsels waar de Phlebotomen gestoken hebben: oorschelpen, periorbitaal, neus en abdomen. Kleine papillaire ulcera, vaak zelflimiterend. |
* 25% seroconverteert met verspreiding naar andere organen en veralgemeende symptomen | * 25% seroconverteert met verspreiding naar andere organen en veralgemeende symptomen | ||
** Veralgemeende lymfadenopathie, gewichtsverlies, anorexie en zwakte | ** Veralgemeende lymfadenopathie, gewichtsverlies, anorexie en zwakte | ||
** Vaak fataal zonder behandeling | ** Vaak fataal zonder behandeling | ||
| − | * Veralgemeende huidletsels | + | * Veralgemeende huidletsels, hyperkeratose, alopecie, fissuren van de voetzool |
| + | * Verlenging van nagels, paronychia | ||
| + | * Enteritis | ||
* Spieratrofie | * Spieratrofie | ||
* Epistaxis | * Epistaxis | ||
| − | * Oogletsels | + | * Oogletsels en blindheid |
| − | + | ||
Pathologische veranderingen | Pathologische veranderingen | ||
| − | * | + | *Keratoconjunctivitis, uveitis,iritis |
| + | *Dermatitis | ||
| + | *Hepato- en splenomegaly | ||
| + | *Polyarthritis | ||
*Glomerulonefritis | *Glomerulonefritis | ||
| Regel 43: | Regel 53: | ||
*afwijkingen [[CBC]] | *afwijkingen [[CBC]] | ||
**Niet-regeneratieve anemie | **Niet-regeneratieve anemie | ||
| + | **pancytopenia | ||
| + | *hyperproteinemie | ||
| + | *afwijkingen serum eiwitelektroforese | ||
| + | **hypoalbuminemie | ||
| + | **hypergammaglobulinemie | ||
*Verhoogde [[Eiwit:Creatinine_ratio|Eiwit:Creatinine ratio]] | *Verhoogde [[Eiwit:Creatinine_ratio|Eiwit:Creatinine ratio]] | ||
| − | ===Specifiek== | + | ====Specifiek==== |
| − | *Amastigoten zichtbaar in punctie lnn of beenmerg | + | *Directe detectie dmv kleuring |
| + | **Amastigoten kunnen zichtbaar zijn in een punctie van lnn of beenmerg, of een huidbiopt. Gevoeligheid bedraagt slechts 30-50%. | ||
*[[Leishmania antistoffen]] | *[[Leishmania antistoffen]] | ||
| − | ** | + | **Seroconversie pas na 8-12w p.i. |
**Gaat niet steeds gepaard met symptomen | **Gaat niet steeds gepaard met symptomen | ||
| − | *[[Leishmania PCR]] op biopt van | + | *[[Leishmania PCR]] op biopt van huid, lnn of beenmerg |
==Referenties== | ==Referenties== | ||
Huidige versie van 14 sep 2015 om 08:55
Leishmania is een genus van trypanosomatide protozoa, veroorzaker van de ziekte Leishmaniase vooral bij honden en de mens. L. infantum wordt verspreidt door zandvliegen van het genus Phlebotoma in de Oude Wereld, en L. chagasi door het genus Lutzomyia in de Nieuwe Wereld.
Inhoud
De parasiet
Levenscyclus
Gastheren
- Mens, hond, knaagdieren
- Katten bezitten een tamelijk sterke natuurlijke resistentie. Klinische gevallen met een gelijkaardig verloop aan caniene leishmaniase zijn bekend maar in veel mindere maten en vooral beperkt tot de huidvorm. [1].
- Accidenteel: herkauwers, paard, ezels
Vrouwelijke zandvliegen infecteren zich tijdens een bloedmaaltijd met amastigoten die zich na 7-14d bij een temperatuur >18°C delen en ontwikkelen tot promastigoten.
Gastheren worden geïnfecteerd door een steek van een geïnfecteerde vrouwelijke zandvlieg. De promastigoten worden gefagocyteerd of invaderen actief macrofagen en granulocyten waarin ze zich delen en ontwikkelen tot amastigoten die op hun beurt vrijkomen en opnieuw cellen infecteren.
Transmissie
- Steek van zandvliegen
- Iatrogene transmissie dmv transfusie
- Directe venerische transmissie werd beschreven [2] [3][4]
- Verticale transmissie in-utero [2]
De ziekte
- Incubatie: 3 m tot meerdere jaren in functie van de immuuncompetentie
- Primaire vermeerdering thv de huid, vervolgens proliferatie via lymfe en bloed en tenslotte in diverse organen
- Asymptomatische dragers zijn mogelijk en vormen een reservoir
Ziekteverloop
Symptomen
- Vaak geen
- Huidletsels waar de Phlebotomen gestoken hebben: oorschelpen, periorbitaal, neus en abdomen. Kleine papillaire ulcera, vaak zelflimiterend.
- 25% seroconverteert met verspreiding naar andere organen en veralgemeende symptomen
- Veralgemeende lymfadenopathie, gewichtsverlies, anorexie en zwakte
- Vaak fataal zonder behandeling
- Veralgemeende huidletsels, hyperkeratose, alopecie, fissuren van de voetzool
- Verlenging van nagels, paronychia
- Enteritis
- Spieratrofie
- Epistaxis
- Oogletsels en blindheid
Pathologische veranderingen
- Keratoconjunctivitis, uveitis,iritis
- Dermatitis
- Hepato- en splenomegaly
- Polyarthritis
- Glomerulonefritis
Diagnose
Aspecifiek
- afwijkingen CBC
- Niet-regeneratieve anemie
- pancytopenia
- hyperproteinemie
- afwijkingen serum eiwitelektroforese
- hypoalbuminemie
- hypergammaglobulinemie
- Verhoogde Eiwit:Creatinine ratio
Specifiek
- Directe detectie dmv kleuring
- Amastigoten kunnen zichtbaar zijn in een punctie van lnn of beenmerg, of een huidbiopt. Gevoeligheid bedraagt slechts 30-50%.
- Leishmania antistoffen
- Seroconversie pas na 8-12w p.i.
- Gaat niet steeds gepaard met symptomen
- Leishmania PCR op biopt van huid, lnn of beenmerg
Referenties
- ↑ Mancianti: [Feline leishmaniasis: what's the epidemiological role of the cat?]. Parassitologia 2004;46:203-6. PMID: 15305717.
- ↑ 2,0 2,1 Turchetti et al.: Sexual and vertical transmission of visceral leishmaniasis. J Infect Dev Ctries 2014;8:403-7. PMID: 24727504.
- ↑ Silva et al.: Venereal transmission of canine visceral leishmaniasis. Vet. Parasitol. 2009;160:55-9. PMID: 19046812. DOI.
- ↑ Riera & Valladares: Viable Leishmania infantum in urine and semen in experimentally infected dogs. Parasitol. Today (Regul. Ed.) 1996;12:412. PMID: 15275299.
