Fructosamine: verschil tussen versies

Uit wikilab
Ga naar: navigatie, zoeken
(→‎Interpretatie)
k (76 revisions)
 
(48 tussenliggende revisies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
{{analyte
 
{{analyte
 
|descr_nl = Fructosamine
 
|descr_nl = Fructosamine
−
|syn = FrAm)
+
|syn = FrAm
 
|loinc = 15069-8  
 
|loinc = 15069-8  
 
|analyte_code = DFRUCT
 
|analyte_code = DFRUCT
Regel 7: Regel 7:
 
|cat = Biochemie
 
|cat = Biochemie
 
|subcat = KHD-metabolisme
 
|subcat = KHD-metabolisme
−
|sample_type = Serum (Heparine, EDTA)
+
|sample_type = Serum (Li-Heparine, K2EDTA)
 
|sample_type_link= Serum
 
|sample_type_link= Serum
−
|sample_volume = 250 µL (0.25 mL) plasma
+
|sample_volume = 250 µL (0.25 mL) serum/plasma
 
|method = Colorimetrisch
 
|method = Colorimetrisch
 
|freq = ma-za
 
|freq = ma-za
Regel 19: Regel 19:
  
 
==Indicaties==
 
==Indicaties==
−
*Differentiatie stresshyperglycemie en diabetes mellitus<ref name=Thoresen>{{#pmid:8656595}}</ref>
+
*Differentiatie stresshyperglycemie en diabetes mellitus bij hond en kat<ref name=Thoresen>{{#pmid:8656595}}</ref><ref name=Crenshaw>{{#pmid: 8947867}}</ref><ref name=Lutz>{{#pmid: 7757920}}</ref>
−
*Screening voor insulinoma<ref>{{#pmid:11243652}}</ref><ref>{{#pmid: 12463268}}</ref>
+
*Screening voor insulinoma bij honden<ref>{{#pmid:11243652}}</ref><ref>{{#pmid: 12463268}}</ref>
−
*Monitoring voor diabetes mellitus<ref name=Thoresen/><ref name=rijnberk>{{:ISBN 3899930584}}</ref>
+
*Monitoring voor diabetes mellitus bij hond en kat<ref name=Thoresen/><ref name=rijnberk>{{:ISBN 3899930584}}</ref><ref name=Crenshaw/><ref name=Lutz/>
 
*: 1w, 3w, 6-8w, 10-12w na diagnose
 
*: 1w, 3w, 6-8w, 10-12w na diagnose
−
*:om 4m,
+
*:om de 4m
 
*:2-3w na elke verandering in de therapie
 
*:2-3w na elke verandering in de therapie
 +
 +
==Staalname==
 +
{{Serum}}
 +
 +
*Bij voorkeur: [[serum]]
 +
*Alternatief: [[heparine|Li-Heparine plasma]], [[EDTA|K2EDTA-plasma]]
 +
 +
*[[Hemolyse]] vermijden
 +
 +
===Stabiliteit===
 +
*3d bij 15-25 °C
 +
*2w bij 2-8 °C
 +
*2m bij (-15)-(-25) °C
  
 
==Referentie-interval==
 
==Referentie-interval==
Regel 35: Regel 48:
 
|-
 
|-
 
! Hond
 
! Hond
−
| 250
+
| 210
−
| 350
+
| 408
 
| µmol/L
 
| µmol/L
  
 
|-
 
|-
−
! Kat
+
! Kat<sup>1,2</sup>
−
| 150
+
| 204
−
| 270
+
| 430
 
| µmol/L
 
| µmol/L
  
 
|}
 
|}
 +
 +
<sup>1</sup> Obese katten > magere dieren<ref name=Gilor>{{#pmid: 20412547}}</ref>
 +
 +
<sup>2</sup> Kater > katin <ref name=Gilor/>
 +
 
== Interpretatie ==
 
== Interpretatie ==
 +
 +
===Verlaagd===
 +
*[[Glucose|Hypoglycemie]]
 +
*[[Totaal eiwit| Hypoproteïnemie]], hypoalbuminemie<ref name=reusch>{{#pmid:11321552}}</ref> Hypoalbuminemia en een normaal fructosamine wijst erop dat hypoalbuminemia minder dan een week aan de gang is. Laag albumine en laag fructosamine wijzen op een persisterende hypoalbuminemia van meer dan een week. Normaal albumine en laag fructosamine zijn indicatief voor herstel van hypoalbuminemia of hypoglycemia.<ref>{{#pmid: 9618888}}</ref>
 +
*Hyperthyroïdie, tgv verhoogde eiwit-turnover<ref>{{#pmid: 10553441}}</ref>
 +
*Hyperlipidemie en azotemie bij honden. Verklaring onbekend. <ref name=reusch/>
 +
 +
===Verhoogd===
 +
* Diabetes mellitus, indien deze reeds meerdere weken bestaat.
 +
* Hyperalbuminemie, hyperproteinemie
 +
* Multiple myeloma met IgA-monoclonale gammopathie <ref>{{#pmid:21113108}}</ref>
 +
 +
===Monitoring===
 
{|class="wikitable"
 
{|class="wikitable"
−
|Diabetescontrole<ref>{{:ISBN 012370491X}}</ref>
+
|Controle<ref>{{:ISBN 012370491X}}</ref>
 
! Fructosamine (µmol/L)
 
! Fructosamine (µmol/L)
 
|-
 
|-
Regel 62: Regel 93:
 
|}
 
|}
  
−
Wanneer zowel het klinisch onderzoek als de glucose en fructosaminespiegel een goede controle uitwijzen is het opstellen van een glucosecurve niet nodig. Ongeacht de fructosamineconcentratie is een glucosecurve steeds op zijn plaats wanneer symptomen of klinisch onderzoek wijzen op een slechte afregeling.
+
Wanneer zowel het klinisch onderzoek als de glucose en fructosaminespiegel een goede controle uitwijzen, is het opstellen van een glucosecurve niet nodig. Ongeacht de fructosamineconcentratie is een glucosecurve steeds op zijn plaats wanneer symptomen of klinisch onderzoek wijzen op een slechte afregeling.
  
−
Concentraties zijn laag bij insulinoma
+
Klinische tekens van slechte glycemische controle (pu/pd, gewichtsverlies) ondank een gunstige fructosamineconcentratie kan wijzen op het Somogyi effect.<ref name=willard>{{:ISBN 0721689035}}</ref>
  
−
Binnen het normaalwaardenbereik beïnvloedt de eiwitconcentratie niet die van fructosamine. Lagere of hogere eiwitconcentraties kunnen echter fructosamine resp. verlagen of verhogen.
+
==Interferentie==
 +
===Vals verhoogd===
 +
*[[Hemolyse]]
 +
*[[wikipedia:L-DOPA|Levodopa]], [[wikipedia:Methyldopa|Methyldopa]]<ref>{{#pmid: 11471880}}</ref>
 +
*[[wikipedia:Oxytetracycline|Oxytetracycline]]
  
−
Bij sommige diabete dieren is de concentratie normaal, wat desgevallend erop wijst dat diabetes slechts recentelijk bestaat: een verhoogde waarde bevestigt dus diabetes, maar een normale waarde sluit het niet uit. Fructosamine kan verhoogd zijn bij zieke, hyperglycemische non-diabete katten.
+
==Fysiologie==
−
Fructosamine is een geglycolyseerd eiwit dat gevormd wordt door een irreversiebele niet-enzymatische reactie van glucose en eiwit, wat in het geval van fructosamine vnl. albumine is. t1/2 fructosamine = albumine.
+
Fructosamines zijn het resultaat van een irreversiebele, niet-enzymatische, insuline-onafhankelijke binding van glucose aan serumeiwitten. De mate van glycolysatie van serumeiwitten is rechtstreeks gerelateerd aan de bloedglucoseconcentratie. Hoe hoger de gemiddelde glucoseconcentratie gedurende de voorbije 2 tot 3 weken hoe hoger de fructosamineconcentratie en omgekeerd.<ref name=willard/>
−
 
+
−
Glucose penetreert de RBCmembraan van katten minder goed dan die van honden, vandaar de lagere normaalwaarden.
+
−
 
+
−
Bij katten zeer nuttig om een tijdelijke excitatie-geïnduceerde hyperglycemie te differentiëren van een echte persisterende diabetes mellitus.
+
−
===Hond===
+
−
* Multiple myeloma met IgA-monoclonale gammopathie <ref>{{#pmid:21113108}}</ref>
+
  
−
===Kat===
+
De reactie van de fructosamineconcentratie op hyperglycemie blijkt bij katten wel sneller op te treden dan de 2-3w die geëxtrapoleerd wordt uit de humane geneeskunde. Na het kunstmatig induceren van een sterke hyperglycemie duurt het 3-5d eer fructosamine duidelijk verhoogd, bereikt na 20d een plateau, en normaliseert 5d na het stopzetten van infusie. Wanneer de hyperglycemie maar matig is, duurt het langer eer het verhoogd is, bereikt eerder een plateau en normaliseert reeds 1d na het stopzetten van infusie. <ref>{{#pmid: 18990597}}</ref>
−
*Obese dieren > magere dieren<ref name=Gilor>{{#pmid: 20412547}}</ref>
+
−
*Kater > katin <ref name=Gilor/>
+
−
 
+
−
==Fysiologie==
+
−
Fructosamines zijn het resultaat van een irreversiebele, niet-enzymatische, insuline-onafhankelijke binding van glucose aan serumeiwitten. De mate van glycolysatie van serumeiwitten is rechtstreeks gerelateerd aan de bloedglucoseconcentratie. Hoe hoger de gemiddelde glucoseconcentratie gedurende de voorbije 2 tot 3 weken hoe hoger de fructosamineconcentratie en omgekeerd.<ref>{{:Isbn 0721689035}}</ref>
+
  
 
==Referenties==
 
==Referenties==
Regel 89: Regel 113:
 
==Links==
 
==Links==
 
*[[Wikipedia:Fructosamine | Wikipedia]]
 
*[[Wikipedia:Fructosamine | Wikipedia]]
−
*Artikels op [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?cmd=search&term=%28dog%20OR%20canine%29%20AND%20%28fructosamine%29%20&db=PubMed&orig_db=PubMed&cmd_current=Limits&pmfilter_EDatLimit=added%20to%20PubMed%20in%20the%20last%2036%205 Pubmed over honden] in de laatste 12 maanden
+
*{{foreach|Pubmed latest|delim=*|anal=fructosamine|dog|cat}}
−
*Artikels op [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?cmd=search&term=%28cat%20OR%20felidae%29%20AND%20%28fructosamine%29%20&db=PubMed&orig_db=PubMed&cmd_current=Limits&pmfilter_EDatLimit=added%20to%20PubMed%20in%20the%20last%2036%205 Pubmed over katten] in de laatste 12 maanden
+
  
 
[[Category:LabWijzer]]
 
[[Category:LabWijzer]]

Huidige versie van 22 jan 2014 om 14:13

Benamingen en codes
Omschrijving Fructosamine
Synoniemen FrAm
Loinc 15069-8
Code DFRUCT
Aanvraagcode 0310
Afname en methode
Staal Serum (Li-Heparine, K2EDTA)
Min volume (?) 250 µL (0.25 mL) serum/plasma
Methode Colorimetrisch
Rapportering
Rubriek Biochemie
Subrubriek KHD-metabolisme
Frequentie ma-za
Doorlooptijd zelfde dag
Eenheid µmol/L

Indicaties

  • Differentiatie stresshyperglycemie en diabetes mellitus bij hond en kat[1][2][3]
  • Screening voor insulinoma bij honden[4][5]
  • Monitoring voor diabetes mellitus bij hond en kat[1][6][2][3]
    1w, 3w, 6-8w, 10-12w na diagnose
    om de 4m
    2-3w na elke verandering in de therapie

Staalname

Serumtube


Stabiliteit

  • 3d bij 15-25 °C
  • 2w bij 2-8 °C
  • 2m bij (-15)-(-25) °C

Referentie-interval

Laag Hoog Eenheid
Hond 210 408 µmol/L
Kat1,2 204 430 µmol/L

1 Obese katten > magere dieren[7]

2 Kater > katin [7]

Interpretatie

Verlaagd

  • Hypoglycemie
  • Hypoproteïnemie, hypoalbuminemie[8] Hypoalbuminemia en een normaal fructosamine wijst erop dat hypoalbuminemia minder dan een week aan de gang is. Laag albumine en laag fructosamine wijzen op een persisterende hypoalbuminemia van meer dan een week. Normaal albumine en laag fructosamine zijn indicatief voor herstel van hypoalbuminemia of hypoglycemia.[9]
  • Hyperthyroïdie, tgv verhoogde eiwit-turnover[10]
  • Hyperlipidemie en azotemie bij honden. Verklaring onbekend. [8]

Verhoogd

  • Diabetes mellitus, indien deze reeds meerdere weken bestaat.
  • Hyperalbuminemie, hyperproteinemie
  • Multiple myeloma met IgA-monoclonale gammopathie [11]

Monitoring

Controle[12] Fructosamine (µmol/L)
Goed 350-450
Matig 450-550
Slecht >550

Wanneer zowel het klinisch onderzoek als de glucose en fructosaminespiegel een goede controle uitwijzen, is het opstellen van een glucosecurve niet nodig. Ongeacht de fructosamineconcentratie is een glucosecurve steeds op zijn plaats wanneer symptomen of klinisch onderzoek wijzen op een slechte afregeling.

Klinische tekens van slechte glycemische controle (pu/pd, gewichtsverlies) ondank een gunstige fructosamineconcentratie kan wijzen op het Somogyi effect.[13]

Interferentie

Vals verhoogd

Fysiologie

Fructosamines zijn het resultaat van een irreversiebele, niet-enzymatische, insuline-onafhankelijke binding van glucose aan serumeiwitten. De mate van glycolysatie van serumeiwitten is rechtstreeks gerelateerd aan de bloedglucoseconcentratie. Hoe hoger de gemiddelde glucoseconcentratie gedurende de voorbije 2 tot 3 weken hoe hoger de fructosamineconcentratie en omgekeerd.[13]

De reactie van de fructosamineconcentratie op hyperglycemie blijkt bij katten wel sneller op te treden dan de 2-3w die geëxtrapoleerd wordt uit de humane geneeskunde. Na het kunstmatig induceren van een sterke hyperglycemie duurt het 3-5d eer fructosamine duidelijk verhoogd, bereikt na 20d een plateau, en normaliseert 5d na het stopzetten van infusie. Wanneer de hyperglycemie maar matig is, duurt het langer eer het verhoogd is, bereikt eerder een plateau en normaliseert reeds 1d na het stopzetten van infusie. [15]

Referenties

  1. ↑ 1,0 1,1 Thoresen & Bredal: Clinical usefulness of fructosamine measurements in diagnosing and monitoring feline diabetes mellitus. J Small Anim Pract 1996;37:64-8. PMID: 8656595.
  2. ↑ 2,0 2,1 Crenshaw et al.: Serum fructosamine concentration as an index of glycemia in cats with diabetes mellitus and stress hyperglycemia. J. Vet. Intern. Med. 1996;10:360-4. PMID: 8947867.
  3. ↑ 3,0 3,1 Lutz et al.: Fructosamine concentrations in hyperglycemic cats. Can. Vet. J. 1995;36:155-9. PMID: 7757920.
  4. ↑ Loste et al.: Clinical value of fructosamine measurements in non-healthy dogs. Vet. Res. Commun. 2001;25:109-15. PMID: 11243652.
  5. ↑ Mellanby & Herrtage: Insulinoma in a normoglycaemic dog with low serum fructosamine. J Small Anim Pract 2002;43:506-8. PMID: 12463268.
  6. ↑ Clinical Endocrinology of Dogs and Cats, An Illustrated Text; 2nd Ed, 2010; Ad Rijnberk, Hans S. Kooistra; ISBN 3899930584
  7. ↑ 7,0 7,1 Gilor et al.: The effects of body weight, body condition score, sex, and age on serum fructosamine concentrations in clinically healthy cats. Vet Clin Pathol 2010;39:322-8. PMID: 20412547. DOI.
  8. ↑ 8,0 8,1 Reusch & Haberer: Evaluation of fructosamine in dogs and cats with hypo- or hyperproteinaemia, azotaemia, hyperlipidaemia and hyperbilirubinaemia. Vet. Rec. 2001;148:370-6. PMID: 11321552.
  9. ↑ Thoresen & Bredal: An evaluation of serum fructosamine as a marker of the duration of hypoproteinaemic conditions in dogs. Vet. Res. Commun. 1998;22:167-77. PMID: 9618888.
  10. ↑ Reusch & Tomsa: Serum fructosamine concentration in cats with overt hyperthyroidism. J. Am. Vet. Med. Assoc. 1999;215:1297-300. PMID: 10553441.
  11. ↑ Zeugswetter et al.: Elevated fructosamine concentrations caused by IgA paraproteinemia in two dogs. J. Vet. Sci. 2010;11:359-61. PMID: 21113108.
  12. ↑ Clinical Biochemistry of Domestic Animals; 6th Ed, 2008; Jiro Jerry Kaneko, John W. Harvey, Michael L. Bruss; ISBN 9780123704917
  13. ↑ 13,0 13,1 Small Animal Clinical Diagnosis By Laboratory Methods; 4th Ed, 2004; Willard, Michael; ISBN 0-7216-8903-5
  14. ↑ Sonntag & Scholer: Drug interference in clinical chemistry: recommendation of drugs and their concentrations to be used in drug interference studies. Ann. Clin. Biochem. 2001;38:376-85. PMID: 11471880.
  15. ↑ Link & Rand: Changes in blood glucose concentration are associated with relatively rapid changes in circulating fructosamine concentrations in cats. J. Feline Med. Surg. 2008;10:583-92. PMID: 18990597. DOI.

Links

Overgenomen van "http://wikilab.zoolyx.be/mediawiki/index.php?title=Fructosamine&oldid=2109"