Bloedafnametechniek per diersoort
Uit wikilab
(Doorverwezen vanaf Bloedafname reptielen)
Inhoud
Algemeen
- Zet alle benodigdheden klaar en binnen handbereik.
- Desinfecteer steeds de punctieplaats.
- Vanuit staalkwaliteit en hygiënestandpunt is het vacuumsysteem het meest ideale systeem. De vene moet evenwel voldoende groot zijn en er is voldoende manoevreerruimte nodig om naald-adapter-bloedbuis te hanteren. Dit laatste verbetert met ervaring en is soms te verhelpen door gebruik te maken van een vlindernaald.
- Buig naalden nooit om! Hierdoor verliezen ze scherpte en hun silicone-coating waardoor ze minder goed doorschuiven.
- Oefen na punctie lang genoeg druk uit op de punctieplaats om een hematoom te voorkomen.
- Mits vaakbekwaamheid en ervaring is het kortknippen van nagels of andere lichaamsdelen nooit nodig en levert diagnostisch inferieure stalen op.
Zoogdieren
Hond
- Vena cephalica: Video-instructies
- Vena jugularis: 18-21G X 1''1, 5-20 cc
- Vena saphena
Kat
- Vena jugularis: 21-20G X 1-1.5''1, 5-10 cc Video-instructies
- Vena cephalica
Konijn
- Smeer vooraf EMLA crème (lokaal anestheticum) op de vene
- Door de relatief korte prothrombinetijd, stolt het bloed snel. Prehepariniseren van naald en spuit kan dit helpen voorkomen.
- Micro-collectietubes aanbevolen.
- Vena jugularis: 22-27G, 1-5 cc, meest gebruikte toegangsweg, groot volume, moeilijker bij obese dieren of dikke nekplooien.
- Vena saphena lateralis: 22-27G, 1-2 cc, let op voor stampen
- Vena auricularis marginalis: 21-23G vlindernaald, 1-2 cc let op voor schudden
- Vena cephalica: reserveer voor IV kathederisatie
Voor een excellent overzicht van de mogelijkheden, bekijk deze videoinstructies
Fret
- Sedeer (Midazolam, Isofluraan) indien geen of weinig ervaring. Hou wel rekening met verlaagde hematologiewaarden.
- Dikke huid, vooral over de nek. Gebruik telkens een nieuwe naald bij herhaalde punctie.
- Micro-collectietubes aanbevolen
- Vena jugularis: 25G, 1-3 cc, meest courante methode voor groot volume
- Vena cava cranialis: 25G, 1-3 cc, snelste manier voor een groot volume, het hart ligt diep in de lange thorax, veilig zolang het dier niet beweegt.
- Vena saphena: 22-30G, 1 cc, kleine volumes (CBC, Hct, glucose)
- Vena cephalica: reserveer voor IV cathederisatie
Voor een excellent overzicht van de mogelijkheden, bekijk deze videoinstructies
Paard
- Vena jugularis Video-instructies
Rund
- Vena coccygea ventralis Video-instructies
- Vena jugularis Video-instructies
Schaap en geit
- Vena jugularis Video-instructies
Varken
- Vena jugularis
- Vena cava cranialis
- 10 kg: 20G 1'' naald
- 45 kg: 18G 1.5'' naald
- 100 kg: 18G 2'' naald
- Zeug: 16G 4'' naald
- Vena coccygea ventralis: 20G 1'' naald, kleine volumes
- Vena auricularis: 20G 5/8'' naald, kleine volumes, makkelijk gecontamineerd
Reptielen
- Gebruik heparine-tubes, EDTA veroorzaakt hemolyse.[1] Een heparine-afname kan bovendien zowel voor hematologie als biochemie gebruikt worden.
- Micro-collectietubes aanbevolen
Slang
- Vena coccygea ventralis: 21-25G x 5/8-1''
- Cardiocentesis: 23-25G x 5/8-1''. Uit onderzoek by Pythons bleek seriele punctie goed verdragen te worden. [2]
- Vena palatina: 25G x 5/8''.
Hagedis
- Vena coccygea ventralis: 22-25G, 1-1.5'' Video-instructies
- Vena abdominalis ventralis:: 22-25G, 1-1.5''
- Vena jugularis: vooral geschikt bij kameleons [3]
Schildpad
- Vena jugularis: rechter vene dikwijls groter dan links
- Subcarapaciale veneuze sinus: nuttig wanneer de kop niet kan gestrekt worden
- Vena coccygea dorsalis: hoog risico voor lymfecontaminatie
- Occipitale veneuze sinus
- Brachiale veneuze plexus, femorale veneuze plexus, femorale vene: dikwijls lymfecontaminatie
Vogels
- Gebruik heparine-tubes, hier kan zowel hematologie als biochemie op uitgevoerd worden.
- Voor kleine dieren zijn micro-collectietubes aanbevolen.
- Gebruik de kleinst mogelijke naalden: <50 g, 27-28G (insulinenaald).; >100 g, 25G naalden
- Vena jugularis: vooral rechter vene, opletten voor hematoom [http://partnersah.vet.cornell.edu/veterinarians/avian-diagnostic-sample-collection/blood-chicks Video-instructies kuiken}
- Vena basilica (vleugelvene): makkelijk hematoom maar zonder erge gevolgen Video-instructies kip
- Vena metatarsalis media (pootvene): te vermijden bij roofvogels Video-instructies eend
Referenties
- ↑ Muro et al.: Effects of lithium heparin and tripotassium EDTA on hematologic values of Hermann's tortoises (Testudo hermanni). J. Zoo Wildl. Med. 1998;29:40-4. PMID: 9638624.
- ↑ Isaza et al.: Assessment of multiple cardiocentesis in ball pythons (Python regius). Contemp Top Lab Anim Sci 2004;43:35-8. PMID: 15636554.
- ↑ Cuadrado et al.: Comparison between tail and jugular venipuncture techniques for blood sample collection in common chameleons (Chamaeleo chamaeleon). Vet. J. 2003;166:93-7. PMID: 12788022.
