Cortisol: verschil tussen versies

Uit wikilab
Ga naar: navigatie, zoeken
k (11 revisions)
Regel 17: Regel 17:
 
|conv = µg/dL x 27.586 = nmol/L  
 
|conv = µg/dL x 27.586 = nmol/L  
 
|}}
 
|}}
 
+
{{{dog}}
 
==Indicatie==
 
==Indicatie==
Uitsluitend gebruiken in combinatie met [[ACTH stimulatietest]] of Dexamethasone supressietesten. Een enkelvoudige bepaling heef weinig klinische relevantie.
+
*Diagnostisch enkel zinvol in combinatie met [[ACTH stimulatietest]] of Dexamethasone supressietesten.
 +
*Monitoring trilostane therapie
 +
 
 +
==Staalname==
 +
{{serum))
 +
Voor monitoring is het van belang om steeds op consequent dezelfde moment bloed te af te nemen.
  
 
==Referentie-interval==
 
==Referentie-interval==
Regel 82: Regel 87:
 
Een enkelvoudige bepaling heeft geen diagnostisch nut. Op één uitzondering na een basale waarde van >2 µgdL sluit hypoadrenocorticisme uit. Voor de bevestiging ervan echter blijft een [[ACTH stimulatietest]] noodzakelijk.<ref>{{#pmid:7141976}}</ref>
 
Een enkelvoudige bepaling heeft geen diagnostisch nut. Op één uitzondering na een basale waarde van >2 µgdL sluit hypoadrenocorticisme uit. Voor de bevestiging ervan echter blijft een [[ACTH stimulatietest]] noodzakelijk.<ref>{{#pmid:7141976}}</ref>
  
Belangrijkste endogeen glucocorticosteroïd van zoogdieren, geproduceerd door de zona fasciculata van de bijnieren. In het perifere bloed van volwassen vogels is bijna geen cortisol aanwezig, corticosterone is hier het voornaamste glucocorticoïd.
+
===Monitoring===
 +
Steeds in combinatie met de kliniek interpreteren.
 +
{|
 +
| <1.8 µg/dL
 +
|  oversuppressie mogelijk
 +
|-
 +
|>1.8 µg/dL
 +
| oversuppressie uitgesloten
 +
|}
  
Vasten gedurende 36u beïnvloedde de cortisolspiegel niet. Evenmin bestond er bij hond en kat een klinisch detecteerbaar diurnaal excretieritme, zoals bij de mens ,maar eerder een episodische fluctuatie.
+
==Interferrentie==
 +
* Fysiologisch factoren zoals leeftijd, cyclusstadium, dracht en pre- en postpartum kunnen de basale cortisolconcentratie beïnvloeden; uiteraard ook stress en elke situatie die daartoe aanleiding kan geven (chronische ziekte incl.).
 +
* Glucocorticoïden kruisreageren met de bepaling. De gemeten waarden zullen verhoogd zijn zolang de stof in het bloed aanwezig is, daarna zijn ze verlaagd door hun latent negatief feedback-effect.
  
Fysiologisch factoren zoals leeftijd, cyclusstadium, dracht en pre- en postpartum kunnen de basale cortisolconcentratie beïnvloeden; uiteraard ook stress en elke situatie die daartoe aanleiding kan geven (chronische ziekte incl.).
+
==Fysiologie==
 +
Cortisol is het belangrijkste endogeen glucocorticosteroïd van zoogdieren, geproduceerd door de zona fasciculata van de bijnieren. In het perifere bloed van volwassen vogels is bijna geen cortisol aanwezig, corticosterone is hier het voornaamste glucocorticoïd.
  
Glucocorticoïden kruisreageren met de bepaling. De gemeten waarden zullen verhoogd zijn zolang de stof in het bloed aanwezig is, daarna zijn ze verlaagd door hun latent negatief feedback-effect.
+
Vasten gedurende 36u beïnvloedde de cortisolspiegel niet. Evenmin is er bij hond en kat een klinisch detecteerbaar diurnaal excretieritme, zoals bij de mens ,maar eerder een episodische fluctuatie.
  
 
Cortisol levels
 
Cortisol levels
Regel 95: Regel 111:
 
   kleine rassen > grote rassen
 
   kleine rassen > grote rassen
  
Bij paarden vertoont de cortisolspiegel een diurnaal ritme waarbij de spiegel ‘s morgens lager is dan ‘s avonds.
+
Bij paarden vertoont de cortisolspiegel wel een diurnaal ritme waarbij de spiegel ‘s morgens lager is dan ‘s avonds.
 +
 
 
==Links==
 
==Links==
 
*[[ACTH stimulatietest]]
 
*[[ACTH stimulatietest]]

Versie van 8 apr 2015 om 17:10

Benamingen en codes
Omschrijving Cortisol
Synoniemen
Loinc 2143-6 41407-8 40928-4
Code DCORT
Aanvraagcode
Afname en methode
Staal Serum (EDTA, Heparine, Citraat)
Min volume (?) 300 µL (0.3 mL) serum/plasma
Methode Elektrochemiluminescentie
Rapportering
Rubriek Biochemie
Subrubriek Bijnier
Frequentie ma-za
Doorlooptijd zelfde dag
Eenheid µg/dL
Alt. Eenheid nmol/L
Conversie µg/dL x 27.586 = nmol/L

{Dog.svg

Indicatie

  • Diagnostisch enkel zinvol in combinatie met ACTH stimulatietest of Dexamethasone supressietesten.
  • Monitoring trilostane therapie

Staalname

{{serum)) Voor monitoring is het van belang om steeds op consequent dezelfde moment bloed te af te nemen.

Referentie-interval

Laag Hoog Eenheid Laag SI Hoog SI SI eenheid
Hond 1.5 6.5 µg/dL 40 180 nmol/L
Kat 0.5 5.5 µg/dL 10 150 nmol/L
Paard 1.8 6 µg/dL 50 170 nmol/L
Rund 3 8 µg/dL 80 220 nmol/L
  • Basaalwaarden

Conversie

Cortisol µg/dL  x   =  nmol/L
 =   / 


Interpretatie

Een enkelvoudige bepaling heeft geen diagnostisch nut. Op één uitzondering na een basale waarde van >2 µgdL sluit hypoadrenocorticisme uit. Voor de bevestiging ervan echter blijft een ACTH stimulatietest noodzakelijk.[1]

Monitoring

Steeds in combinatie met de kliniek interpreteren.

<1.8 µg/dL oversuppressie mogelijk
>1.8 µg/dL oversuppressie uitgesloten

Interferrentie

  • Fysiologisch factoren zoals leeftijd, cyclusstadium, dracht en pre- en postpartum kunnen de basale cortisolconcentratie beïnvloeden; uiteraard ook stress en elke situatie die daartoe aanleiding kan geven (chronische ziekte incl.).
  • Glucocorticoïden kruisreageren met de bepaling. De gemeten waarden zullen verhoogd zijn zolang de stof in het bloed aanwezig is, daarna zijn ze verlaagd door hun latent negatief feedback-effect.

Fysiologie

Cortisol is het belangrijkste endogeen glucocorticosteroïd van zoogdieren, geproduceerd door de zona fasciculata van de bijnieren. In het perifere bloed van volwassen vogels is bijna geen cortisol aanwezig, corticosterone is hier het voornaamste glucocorticoïd.

Vasten gedurende 36u beïnvloedde de cortisolspiegel niet. Evenmin is er bij hond en kat een klinisch detecteerbaar diurnaal excretieritme, zoals bij de mens ,maar eerder een episodische fluctuatie.

Cortisol levels

 pups tot 8 weken zijn <  volwassen dieren.
 mannelijk = vrouwelijk
 kleine rassen > grote rassen

Bij paarden vertoont de cortisolspiegel wel een diurnaal ritme waarbij de spiegel ‘s morgens lager is dan ‘s avonds.

Links

Referenties

  1. Peterson & Feinman: Hypercalcemia associated with hypoadrenocorticism in sixteen dogs. J. Am. Vet. Med. Assoc. 1982;181:802-4. PMID: 7141976.