Cortisol: verschil tussen versies

Uit wikilab
Ga naar: navigatie, zoeken
Regel 1: Regel 1:
'''Hyperadrenocorticisme''':
+
{{analyte
 +
|descr_nl = Cortisol
 +
|syn =
 +
|loinc = 2143-6 41407-8 40928-4
 +
|analyte_code = DCORT
 +
|request_code =
 +
|cat = Biochemie
 +
|subcat = Bijnier
 +
|sample_type = Serum (EDTA, Heparine, Citraat)
 +
|sample_type_link= Serum
 +
|sample_volume = 300 µL (0.3 mL) serum/plasma
 +
|method = Elektrochemiluminescentie
 +
|freq = ma-za
 +
|delay = zelfde dag
 +
|unit = µg/dL
 +
|alt_unit = nmol/L
 +
|conv = µg/dL x 27.586 = nmol/L
 +
|}}
  
Polydipsie, polyurie, polyfagie, alopecie
+
==Indicatie==
 +
Uitsluitend gebruiken in combinatie met [[ACTH stimulatietest]] of Dexamethasone supressietesten. Een enkelvoudige bepaling heef weinig klinische relevantie.
  
Calcinosis cutis, (epi)dermisatrofie, potbelly, anoestrus, hepatomegalie
 
 
Chronische urineweginfectie, insulineresistentie, stress leukogram, cALP
 
 
'''Hypoadrenocorticisme''':
 
 
Lethargie, depressie, anorexia, braken, zwakte, gewichtsverlies
 
 
Bradycardie, hypovolemie
 
 
HypoNa, hyperK
 
{| class="wikitable"
 
! Doelorganen
 
| Bijnier
 
|-
 
! Staal
 
| Serum, EDTA-plasma
 
|-
 
! Minimum hoeveelheid
 
| 0.3ml
 
|-
 
! Methode
 
| chemiluminiscentie
 
|-
 
! Resultaat
 
| dagelijks
 
|}
 
 
Uitsluitend gebruiken in combinatie met ACTH-stimulatie of Dexamethasone supressietesten.
 
 
(Afcentrifugeren en plasma) gekoeld verzenden gedurende max 72u.
 
 
==Referentie-interval==
 
==Referentie-interval==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
Regel 81: Regel 68:
 
| nmol/L
 
| nmol/L
 
|}
 
|}
 +
* Basaalwaarden
 +
 
===Conversie===
 
===Conversie===
 
  µg/dL x 27.586 = nmol/L
 
  µg/dL x 27.586 = nmol/L
µg/L x 2.7586 = nmol/L
 
 
  nmol/L x 0.03625 = µg/dL
 
  nmol/L x 0.03625 = µg/dL
nmol/L x 0.3625 = µg/L
 
 
* Basaalwaarden
 
  
 
== Interpretatie ==
 
== Interpretatie ==
Regel 106: Regel 91:
  
 
Bij paarden vertoont de cortisolspiegel een diurnaal ritme waarbij de spiegel ‘s morgens lager is dan ‘s avonds.
 
Bij paarden vertoont de cortisolspiegel een diurnaal ritme waarbij de spiegel ‘s morgens lager is dan ‘s avonds.
 
+
==Links==
*Zie [[ACTH stimulatietest]]
+
*[[ACTH stimulatietest]]
*Zie [[LDDST]]
+
*[[LDDST]]
*Zie [[HDDST]]
+
*[[HDDST]]
  
 
==Referenties==
 
==Referenties==
 
{{Reflist}}
 
{{Reflist}}
 +
 +
[[Category:Hormonen]]
 
[[Category:LabWijzer]]
 
[[Category:LabWijzer]]

Versie van 15 jan 2013 om 15:44

Benamingen en codes
Omschrijving Cortisol
Synoniemen
Loinc 2143-6 41407-8 40928-4
Code DCORT
Aanvraagcode
Afname en methode
Staal Serum (EDTA, Heparine, Citraat)
Min volume (?) 300 µL (0.3 mL) serum/plasma
Methode Elektrochemiluminescentie
Rapportering
Rubriek Biochemie
Subrubriek Bijnier
Frequentie ma-za
Doorlooptijd zelfde dag
Eenheid µg/dL
Alt. Eenheid nmol/L
Conversie µg/dL x 27.586 = nmol/L

Indicatie

Uitsluitend gebruiken in combinatie met ACTH stimulatietest of Dexamethasone supressietesten. Een enkelvoudige bepaling heef weinig klinische relevantie.

Referentie-interval

Laag Hoog Eenheid Laag SI Hoog SI SI eenheid
Hond 1.5 6.5 µg/dL 40 180 nmol/L
Kat 0.5 5.5 µg/dL 10 150 nmol/L
Paard 1.8 6 µg/dL 50 170 nmol/L
Rund 3 8 µg/dL 80 220 nmol/L
  • Basaalwaarden

Conversie

µg/dL x 27.586 = nmol/L
nmol/L x 0.03625 = µg/dL

Interpretatie

Een enkelvoudige bepaling heeft geen diagnostisch nut. Op één uitzondering na een basale waarde van >2 µgdL sluit hypoadrenocorticisme uit. Voor de bevestiging ervan echter blijft een ACTH stimulatietest noodzakelijk.[1]

Belangrijkste endogeen glucocorticosteroïd van zoogdieren, geproduceerd door de zona fasciculata van de bijnieren. In het perifere bloed van volwassen vogels is bijna geen cortisol aanwezig, corticosterone is hier het voornaamste glucocorticoïd.

Vasten gedurende 36u beïnvloedde de cortisolspiegel niet. Evenmin bestond er bij hond en kat een klinisch detecteerbaar diurnaal excretieritme, zoals bij de mens ,maar eerder een episodische fluctuatie.

Fysiologisch factoren zoals leeftijd, cyclusstadium, dracht en pre- en postpartum kunnen de basale cortisolconcentratie beïnvloeden; uiteraard ook stress en elke situatie die daartoe aanleiding kan geven (chronische ziekte incl.).

Glucocorticoïden kruisreageren met de bepaling. De gemeten waarden zullen verhoogd zijn zolang de stof in het bloed aanwezig is, daarna zijn ze verlaagd door hun latent negatief feedback-effect.

Cortisol levels

 pups tot 8 weken zijn <  volwassen dieren.
 mannelijk = vrouwelijk
 kleine rassen > grote rassen

Bij paarden vertoont de cortisolspiegel een diurnaal ritme waarbij de spiegel ‘s morgens lager is dan ‘s avonds.

Links

Referenties

  1. Peterson & Feinman: Hypercalcemia associated with hypoadrenocorticism in sixteen dogs. J. Am. Vet. Med. Assoc. 1982;181:802-4. PMID: 7141976.