Testosteron
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Inhoud
Indicaties
- Merries: granulosaceltumor
- Reu, kater, hengst: cryptorchidie, aantonen castratie
- heeft geen waarde bij inferteliteitsproblemen tgv afwijkend spermamorfologie of volume.
Staalname
- Bij voorkeur: Serum
- Alternatief: Li-Heparine of EDTA
hCG-stimulatietest
- Hengst: staal voor en 1-2u na 5000-10.000 IU hCG (Chorulon®) iv[1]
- Reu, kater: staal voor en 1u na 50 IU/kg hCG (Chorulon®) iv
GnRH-stimulatietest
- Hengst: staal voor en 90 min na 4.2 µg busereline (Receptal) iv[1]
hCG werkt direct op de Leydig-cellen in, GnRH indirect via hypofysaire release van LH. Het effect van hCG is dus directer en sneller. Er circuleren diverse alternatieve protocols qua dosis, toedieningsweg en tijdsinterval.
Stabiliteit
- 1w bij 2-8 °C
- 6m bij -20 °C
Referentie-interval
| Laag | Hoog | Eenheid | Laag SI | Hoog SI | SI eenheid | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hond | 100 | 1000 | ng/dL | 3.5 | 34.7 | nmol/L |
Conversie
Interpretatie
- Testosteron verdwijnt vrijwel onmiddellijk na castratie uit circulatie
Hond en kat
| post-hCG | Interpretatie |
|---|---|
| >100 ng/dL | Aanwezigheid van functioneel testesweefsel |
| ≤100 ng/dL | Castratie |
Bij reuen en katers bestaat de mogelijkheid om LH op semikwantitatieve manier te bepalen. Bij volledig gecastreerde/gesteriliseerde dieren zal de LH-test positief zijn.
Paard
| pre-hCG | post-hCG | |
|---|---|---|
| Ruin | <10 ng/dL | <10 ng/dL |
| Cryptorch | 10 - 50 ng/dL | stijgt verder |
| Hengst | >50 ng/dL | stijgt verder |
Testosteronproductie evenals respons op stimulatie neemt af met de leeftijd [1].
Fysologie
Testosteron wordt pulsatiel door de Leydigcellen gesecreteerd met tussenpozen van 30 tot 90 minuten ngl. de species. Het staat onder controle van de hypofyse via LH en op zijn beurt van de hypothalamus via GnRH. Tussen testosteron en GnRH bestaat een negatief feedback-systeem. Er bestaat tevens een diurnaal ritme waarbij de laagste concentraties 's morgens gemeten worden.
Testosteron is het voornaamste circulerend androgeen. Het kan geconverteerd worden door 5α-reductase tot dihydro-testosteron of gearomatiseerd tot 17ß-oestradiol.
Functioneel zorgt het hormoon voor de differentiate van het kanaal van Wolff, het initiëren en gaande houden van de spermatogenesis, en ondersteuning van het libido. Dihydro-testosteron veroorzaakt masculinisatie van de externe genitaliën, prostaatontwikkeling en de ontwikkeling van secundaire mannelijke kenmerken tijdens de puberteit.
Referenties
Links
- Wikipedia
- BCFI Diergeneeskundig Geneesmiddelenrepertorium
- Bijsluiter Chorulon® via FAGG
- Bijsluiter Receptal® via FAGG
- LH
- Artikels op Pubmed over honden in de laatste 12 maanden
- Artikels op Pubmed over katten in de laatste 12 maanden
- Artikels op Pubmed over paarden in de laatste 12 maanden
